Allemaal zijn we op onze eigen manier op zoek naar een vitaal en gelukkig leven. Mensen die vitaal zijn, voelen zich over het algemeen ook gelukkiger, simpelweg omdat hun goede vitaliteit zorgt voor meer energie en dus draagkracht. Maar wat is dan Vitaliteit? En ken jij jouw bronnen om grip op je energie te houden?
Energie = Vitaliteit
Vitaliteit gaat over levenskracht en levensenergie. Het begrip is afgeleid van het Latijnse ‘vitae’ wat ‘leven’ betekent.
Vitaliteit duidt in mijn optiek als Vitaloog op het functioneel stromen van energie, je sterk en fit voelen, lang en onvermoeibaar door kunnen gaan en beschikken over grote mentale veerkracht en doorzettingsvermogen.
Wat veel mensen niet of onvoldoende beseffen is dat wij zelf een grote invloed hebben op deze energie. We herkennen allemaal wel van die momenten dat we aan het eind van een (werk)dag of week uitgeblust thuis komen en na het eten of zodra je kinderen op bed liggen, op de bank voor de TV in slaap te vallen.
Vraag jij je op zulke momenten wel eens af wat er nu voor zorgt dat je zo moe bent? Of beter nog, wat jij anders kan doen om meer Energie te voelen aan het einde van een (werk)dag of week? Heb jij grip op je energie?
Bronnen van energie
Iedere dag doen we dingen die ons energie opleveren en energie kosten, mensen die zich vitaal voelen zijn zich bewuster van welke zaken energie geven en welke energie kosten en zorgen ervoor dat ze tijdig en voldoende opladen.
Bronnen van energie lekken zijn bijvoorbeeld emotionele belasting (rouw, liefdesverdriet) werkdruk, veranderingen in werk- of privé situatie, routine en sleur.
Bronnen van energie zijn bijvoorbeeld steun van je dierbaren, collega’s of leidinggevenden, erkenning en waardering voor wie je bent, geloof in eigen kunnen, optimisme en flexibiliteit.
Flow en grip op je energie
Herken jij dat moment of die periode waarin alles als vanzelf lijkt te gaan en dingen je geen moeite en energie lijken te kosten? Dit noemen ze Flow, wanneer zat jij voor het laatst in een Flow?
Als je in je Flow zit is de verhouding tussen je belastbaarheid (wat je aan kan) en je belasting (wat er werkelijk op je bordje ligt) in balans.
Is je belastbaarheid hoog en dat wat op je belasting vrij laag, dan zit je in je comfortzone, hier kabbelt alles naar tevredenheid door.
Is je belastbaarheid hoog maar stijgt de belasting, dan ervaar je mogelijk wat spanning.,b
Kans op overbelasting
Als je belastbaarheid (te) laag is en de belasting (te) hoog, dan bestaat de kans op over belasting. De dingen die je doet, privé en/of werk, kosten je energie, het voelt alsof iedere dag een paar uur te weinig heeft; Je piekert vaker dan je gewend bent, je slaapt slechter en je voelt vaker dan voorheen stress. Dit zijn symptomen die kunnen leiden tot een Burn Out.
Als je belastbaarheid hoog is, maar de belasting laag, dan bestaat de kans op onder belasting. De dingen die je doet, privé en/of werk, gaan op de automatische piloot, het voelt als een sleur en je mist uitdaging. Dit noemen ze ook wel een Bore Out.
Het verschil tussen een Bore en Burn Out? De oorzaak is anders echter de symptomen zijn identiek!
Een Burn of Bore Out wil je voorkomen; Als dit je overkomt dan kan je helemaal niets, de trap oplopen is al te veel. Door Grip te houden op jouw energie bewaak je jouw eigen batterij.
Selfie van jouw vitaliteit
Om een Selfie van jouw Vitaliteit te maken is het handig om te weten welke energiebronnen je tot je beschikking hebt en hoe je deze kan beïnvloeden. Als enthousiast erkend Vitaloog hanteer ik de Vitaliteitsschijf van 5.
Welke bronnen zijn er om grip op je energie te houden?
Energiebron 1 Nut & Noodzaak
Heb jij jezelf wel eens afgevraagd op welke wijze je een ezel in beweging krijgt? Dit gebeurt veelal op 2 manieren, als de pijn van de tikken op zijn kont te groot is of het verlangen van het zoet van de wortel die voor zijn neus hangt.
Weet jij van jezelf wanneer jij in beweging komt? Als je pijn te groot is of als je ergens naar verlangt? 80% van de mensen komt pas in actie als de pijn te groot is en slechts 20% komt in actie vanuit het verlangen. Dit is een stuk moeilijker omdat het resultaat waar je het voor doet nog niet urgent aanwezig is.
In beide situaties geldt dat zonder intrinsieke motivatie er niets gaat gebeuren. Er is maar 1 iemand die hier verantwoording en regie in kan nemen en dat ben jij!
Stel jezelf eens de vraag Wat is voor mij nut en/of noodzaak?
Energiebron 2 Lichaam en Leefstijl
Deze energiebron is voor velen de definitie van Vitaliteit, je leefstijl, onder te verdelen in :
- Voeding
- Beweging
- Ontspanning
- Slapen
- Ademhaling
Bij voeding gaat het over vullen of voeden. Weet jij wat je eet, wanneer je eet en wat dit met je energiebalans doet? Maak je overwegend bewust gezondere keuzes of ben je bewust van het feit dat hier nog winst is te behalen?
Zelf heb ik bewegen lange tijd verward met trainen. Als fanatiek voetballer vond ik het heerlijk om tijdens een training kapot te gaan en daarna voldaan onder de warme douche te staan. Het trainen bracht me meer energie dan het me kostte. Inmiddels besef ik dat bewegen veel meer is dan trainen. Een lekkere wandeling buiten of een tochtje op de fiets geeft me al een energie
Laad jouw accu weer op
De boog kan niet 24/7 gespannen staan, al lijkt het in de huidige tijd wel zo te zijn door de aanwezigheid van Social Media. Door even niets te doen en te ontspannen laad je jouw accu weer op. Voor de een is dit door een boek te lezen, voor de ander door naar muziek te luisteren, een puzzel te maken of in de tuin te werken.
Voldoende en een goede nachtrust is cruciaal voor je energiepeil. Tijdens onze slaap verwerken we alle indrukken van de dag en rust ons lichaam en geest uit zodat we er de volgende dag weer tegen
De laatste energiebron is de belangrijkste en meest basale, maar toch weten we er te weinig van. We doen het immers automatisch vanaf de seconde dat we worden geboren tot het moment dat we sterven, ademhalen! Onze ademhaling geeft aan hoe het met ons gaat. Ben je ontspannen en adem je vanuit je buik of ben je gestrest en voel je dat je ademt vanuit je borst? Door stress kan je energie vast komen te zitten in je lijf zich uit in je ademhaling. Daar gaat de grip op jouw energie…
Energiebron 3 Mindset en emoties
Hoe we zelf in het leven staan bepaald mede ons energie niveau.
Sta je positief in het leven en zie je in iedere uitdaging een leermoment? Welke helpende of beperkende overtuigingen heb je? Hoe ga je om met emoties? Alle emoties zijn terug te leiden naar de 4 basis emoties: blij, bang, boos, bedroefd. Mogen ze er zijn of stop je ze liever weg? Wat is de toon van de dialoog met jezelf als je voor de spiegel staat. Ben je dan trots op wat je ziet of ben je geneigd alleen de mindere punten van jezelf op te merken?
De antwoorden op deze vragen hebben invloed op jouw energie. Het is bewezen dat positieve emoties een hogere frequentie uitzenden dan negatieve emoties… dus feitelijk kunnen wij zelf invloed uitoefenen op onze eigen frequentie.
Wat bijdraagt aan het positief beïnvloeden van onze mindset en emoties is het geven en ontvangen van complimenten. Wij groeien allemaal als we af en toe erkenning en waardering ontvangen voor wat we doen en belangrijker, voor wie we zijn.
Wist je dat voor het onderhouden van een relatie 4 complimenten nodig zijn voor 1 punt van kritiek?
TIP : Start vandaag eens met het geven van een welgemeend compliment en ervaar wat dit met de ontvanger en met jou eigen energie doet.
Energiebron 4 Omgeving en Relaties
Je persoonlijke omgeving en de relaties welke je onderhoudt zijn van grote invloed op je energie. Deze energiebron is onder te verdelen in je werkomgeving & relaties en je privé
Uit onderzoek is gebleken dat >50% van de mensen thuis last heeft als het niet lekker draait op het werk, terwijl <25% privé last heeft op het werk als het thuis niet lekker loopt. Ofwel, je werkomgeving en bijbehorende relaties zijn een grote factor voor jouw eigen energie! Sta jij wel eens stil bij wat het precies is dat jij vol energie thuiskomt van je werk, of omgekeerd met een lege batterij thuiskomt?
Zelf had ik het nog niet helemaal door
Persoonlijk heb ik dit in 2018 proefondervindelijk mogen ontdekken. Na 20 jaar in diverse leuke functies bij leuke bedrijven in de Telecom
Privé moest ik een stuk
Ik was letterlijk leeg
Na 20 jaar in dezelfde sector had ik het allemaal wel gezien en beleefd, de transformatie richting IT boeide me voor geen centimeter. Het vele file rijden zorgde er zelfs voor dat alle vrijheden die ik als Business Consultant in de buitendienst had me niets meer waard waren. Ik was letterlijk leeg aan het lopen zonder dat ik het zelf in de gaten had.
Deze periode dwong met letterlijk om te stil te gaan staan en bij mezelf te gaan onderzoeken wat er aan de hand was en wat ik nodig had om weer energie te voelen.
Mijn culturele achtergrond, een beschermende moeder en een vader die meer de vrijheid en avontuur zocht, was voor mij altijd een fijne basis om op terug te vallen. Opgevoed met een aantal overtuigingen “Je kunt niet meer doen dan je best”, “Werken is leuk, maar doe vooral iets wat je leuk vindt”. Van thuis uit was de druk voor een “goede baan” er niet, maar vooral de stimulans om te doen wat bij je past.
Terugkijkend op deze periode heb ik een aantal goede vriendschappen en waardevolle kennissen overgehouden aan mijn werkomgeving. Ik heb ontzettend veel geleerd bij diverse kleine en grotere organisaties en heb ik ontdekt wat mij energie geeft qua werk. Voor mij is het belangrijk om met leuke mensen te werken in een informele omgeving. Waarbij we samen willen “presteren” door gebruik te maken van elkaars kwaliteiten en plezier hebben!
Weet jij hoe jouw ideale (werk) omgeving eruit ziet?
Energiebron 5 Spiritueel welzijn
Bij het horen van deze energiebron zullen de meeste mensen gaan fronsen en zeggen “das niets voor mij, dat zweverige gedoe”… Herkenbaar?
Welkom bij de club, zo stond ik er tot een aantal jaar geleden ook in. Feitelijk omdat ik totaal geen idee had wat er met spiritualiteit bedoeld werd. Ik dit associeerde met astrologie, tarot kaarten of bijvoorbeeld helderziendheid.
Maar als ik je vertel dat spiritualiteit gaat over:
- Drijfveren en weten wat die van jou zijn.
- Jouw talenten en wat deze zijn.
- wat jouw kernwaarden zijn.
- Waar jij iedere ochtend je bed voor uitkomt.
- Weten wat jou echte voldoening geeft
We worden allemaal geboren met een setje drijfveren waaruit unieke talenten voortkomen. Doe je veel dingen die bij jouw talenten passen, dan zul je weinig inspanning en veel plezier en energie ervaren.
Als je weet wat jouw belangrijkste kernwaarden zijn, dan wordt het voor jou veel makkelijker om keuzes te maken. Je maakt ze immers op basis van waarden die voor jou het belangrijkste zijn. Het kost je geen of in ieder geval veel minder energie. Omdat je stopt met anderen te overtuigen waarom je doet wat je doet.
wat is jouw ikigai?
Waar kom jij zonder moeite je bed voor uit en wat geeft jouw échte voldoening? Wat is jouw Ikigai?
Ikigai is een Japans concept dat staat voor datgene waar jij je bed voor uitkomt en waard is om voor te leven. Het is je passie waarin vier elementen samenkomen: hetgeen waar je van houdt, wat de wereld nodig heeft, waarvoor je betaald kunt worden en waar je goed in bent. Zodoende overlappen je passie, missie, beroep en roeping en heb je je Ikigai gevonden. Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven!
Nu ik weet wat spiritueel welzijn betekent, althans voor mij , geeft me dit innerlijke rust en vrijheid. Ik ken mijn drijfveren en talenten en ga op zoek naar werkzaamheden en bezigheden waar ik deze zoveel mogelijk aan kan spreken. Mijn kernwaarden gebruik ik als “weegschaal” op het moment dat ik lastige keuzes moet maken. Ze vormen als het ware mijn kompas.
Zingeving en voldoening
Door iedere dag bezig te zijn mensen (proberen) te inspireren in hun kracht te gaan staan ervaar ik zingeving en voldoening. Inmiddels ben ik zelfstandig ondernemer en kan ik zelf bepalen hoe mijn dagen eruit zien. Als Vitaloog mag ik bedrijven adviseren, trainen en coachen op het gebied van duurzame inzetbaarheid en Vitaliteit voor hen als bedrijf en haar medewerkers.
Daarnaast ben ik al jaren part time professioneel voetbal
Zo af en toe krijg ik letterlijk van mensen terug dat ik ze geïnspireerd heb. Dit zijn de momenten waarop ik oprecht dankbaar ben, spontaan een big smile krijg en voldoening voel. Het is zo’n subtiele bevestiging dat je vanuit Ikigai, Drive of Life of hoe je het ook wilt noemen, leeft.
Waar gaat jouw hart sneller van kloppen?
Nu ken je jouw 5 energiebronnen en nu?
Om op een eenvoudige manier voor jezelf te bepalen of er een nut en noodzaak aanwezig is, kun je voor jezelf een 0-meting doen aan de hand van de Vitaliteitsschijf van 5. Neem 2 kleuren pennen, potloden of stiften en geef jezelf voor iedere energiebron een score van 0-10 en verbind de punten met elkaar.
Pak vervolgens een andere kleur en geef jezelf voor iedere energiebron de gewenste score van 0-10 en verbind de punten opnieuw met elkaar. Op deze manier heb je in 1 oogopslag inzichtelijk gemaakt welke energiebron wellicht je aandacht verdiend.
R=GxC3
Nu heb je jouw energiebronnen in kaart gebracht en constateer je mogelijk dat er een energiebron is die meer aandacht van je verdiend. Dan zijn er 2 opties… het kwartje is gevallen, de nut en noodzaak helder en je komt letterlijk in beweging… of niet. Meer smaken zijn er niet. Dat wil zeggen , je gaat meer aandacht geven aan een van de gebieden. Je ontwikkelt een nieuwe routine met alle positieve effecten voor jouw vitaliteit. Of de noodzaak is niet urgent, je intrinsieke motivatie nog niet hoog genoeg en je doet op dit moment niets waardoor je vitaliteit niet verbetert en op termijn zelfs verder verslechterd.
In beweging komen vergt een stuk persoonlijk leiderschap
Je gedrag verander je niet 1,2,3. Denk maar eens aan alle goede voornemens die mensen voor het nieuwe jaar maken. 80% van de mensen is voor 31 januari al gestopt met het toepassen van hun goede voornemen. Logisch als je beseft dat het je brein gemiddeld 66 dagen kost om een nieuwe gewoonte aan te nemen.
Om je te helpen jouw doel wel te gaan bereiken heeft de allereerste Vitaloog van Nederland, Klaas Koster, een formule bedacht R=GxC3 om te komen tot een duurzame gedragsverandering.
Ik zie en hoor je denken R=GxC3….
Resultaat = Gedrag x C tot de 3e macht…. Okay. Gedrag is nodig om te komen tot resultaat. Of jij het gewenste gedrag laat zien om tot je resultaat te komen is afhankelijk van 3 factoren:
- Competenties aangeboren, aangeleerd of je bent niet op de hoogte welke je nodig hebt
- Commitment (belemmerende) overtuigingen of de wil om te verlangen is (nog) niet groot genoeg
- Context van de mate van steun & support uit je directe omgeving
Wat veranderen zo moeilijk maakt is dat vrijwel iedereen laag scoort op 1 van de 3 punten competenties, commitment of context.
Om het eenvoudiger en overzichtelijker te maken je gewenste doel te halen kun je een doelenkaart maken. Deze bestaat uit 2 delen vanuit je intrinsieke motivatie en vanuit je extrinsieke motivatie. Zie het voorbeeld hieronder.
Intrinsieke deel
R = Jouw doel (bijvoorbeeld iedere doordeweekse avond om 23.00 uur naar bed i.p.v 00.30uur)
G= Gedrag, zo ga ik het aanpakken (om 23.00 uur ga ik naar bed)
C2 = Dit gaat het me opleveren: Ik word ’s-morgens uitgerust wakker en voel meer energie
Extrinsieke deel
G= Dit ga ik vanaf morgen anders doen (ik zet de TV om 23.00 uur echt uit)
C1= Dit is mijn kwaliteit die ik hierbij inzet (afspraken kom ik altijd na)
C1= Dit is mijn valkuil (ik vind heel veel dingen leuk die in de avond plaatsvinden)
C2= Hoe graag wil ik het op een schaal van 1-10
C2= Dit is mijn beloning als ik mijn doel heb gehaald (een uitje naar je favoriete restaurant met je partner)
C3= Ik ga mijn doel delen met mensen in mijn omgeving en vraag mijn partner me aan te spreken als ik de neiging heb om na 23.00 uur te blijven zitten.
De brandstof om jouw doel wel of juist niet te halen is hoe graag je het echt wilt! Geef je jezelf een score van 0-6, dan is je doel wellicht te groot. Bij een score van 7-8 kan het zijn dat je eerder stopt omdat er iets belangrijkers tussendoor komt. Bij een score van 9-10 dan weet jij bijna zeker dat het je gaat lukken, het is te belangrijk voor je om te laten liggen.
De opleiding tot Vitaloog en het toepassen van de Vitaliteitsschijf van 5 heeft mij bewust gemaakt wat mij energie geeft en waar ik zelf meer aandacht op mag vestigen in sommige periodes.
“Alles is energie…het gaat er alleen om of het stroomt…”
